Częstym błędem inwestorów decydujących się na budowę domu jednorodzinnego jest przywiązywanie uwagi jedynie do aspektu kosztów jego wzniesienia, przy jednoczesnym całkowitym pominięciu rozważań na temat kosztów jego utrzymania oraz eksploatacji, w tym przede wszystkim ogrzewania. Osoby przewidujące bardzo często decydują się obecnie na to, aby wybudować tak zwany dom energooszczędny, który jest powszechnie uznawanym obiektem tanim w eksploatacji.
Dom energooszczędny pozwala przede wszystkim na zminimalizowanie strat ciepła, które wynika z jego nadmiernego przenikania przez przegrody budynku, do których zalicza się ściany, okna, dach oraz podłogę na gruncie. Ciepło ucieka z budynku również na skutek otwierania drzwi wejściowych, jak również w wyniku błędów wykonawczych, doprowadzających do powstania nieszczelności w obiekcie. Dom energooszczędny skupia się również na tym, aby zminimalizować straty ciepła wydatkowane na podgrzewanie powietrza napływającego z wentylacji.
Na wielkość ciepła jaka jest marnowana podczas eksploatacji budynku istotny wpływ ma jego wielkość, od której zależy bezpośrednio kubatura oraz powierzchnia jaka musi zostać ogrzana. Istotne znaczenie ma również kształt budynku, gdyż rozkład ciepła będzie zupełnie inny w obiekcie parterowym niż wielokondygnacyjnym. Istotne są również przeszklenia, ich ilość oraz wielkość, a także rozlokowanie na elewacji. Dom energooszczędny wymaga również odpowiedniego usytuowania pomieszczeń względem stron świata, a także skupienia się na najważniejszym aspekcie, czyli izolacji termicznej, której rodzaj oraz ilość wymaga przeprowadzenia dokładnych oraz pracochłonnych obliczeń. Jak już wcześniej wspomniano, aby ograniczyć straty ciepła należy zapewnić, aby budynek był wyposażony w sprawnie działającą wentylację.
Podstawowa zasada jest taka, że im dom energooszczędny jest mniejszy, tym proporcjonalnie mniejsze są straty ciepła. Wynika to przede wszystkim ze zminimalizowania ilości przegród, jednak należy pamiętać, iż ich powierzchnia jest również w znacznym stopniu uzależniona od kształtu obiektu. Z uwagi na to dom energooszczędny powinien mieć zwartą bryłę, oraz jak najmniejszy stosunek powierzchni przegród do kubatury.
Najlepszym rozwiązaniem jest aby dom energooszczędny został wzniesiony na planie prostokąta, obiekt powinien być ponadto wyposażony w jednospadowy lub dwuspadowy dach, należy jednak zrezygnować z wszelkich lukarn oraz wykuszy. Wspomniane parametry wynikają z faktu, iż straty ciepła występują głównie w narożach budynku oraz załamaniach przegród, dlatego ich ilość należy ograniczyć do minimum. Ponadto dom energooszczędny mający tego rodzaju kształt będzie wymagał znacznie mniejszych funduszy na jego wzniesienie, jak również będzie dostarczał ekipie budowlanej o wiele mniej okazji na popełnienie błędów wykonawczych.
Jak już wcześniej wspomniano bardzo istotnym aspektem jest również ilość kondygnacji. Proporcjonalnie do ilości metrów kwadratowych dużo większe straty ciepła są odnotowywane w przypadku domów parterowych, niż w przypadku obiektów piętrowych, z poddaszem użytkowym. Wynika to z faktu, iż dom jednokondygnacyjny będzie posiadał rozległy dach, będący doskonałą drogą na ucieczkę ciepła z budynku. Sprawny oraz kreatywny architekt będzie potrafił nadać obiektowi urozmaicony kształt przy jednoczesnym zapewnieniu wymaganych parametrów energetycznych. Projekt ten jest realizowany poprzez zwiększenie powierzchni elewacji od strony południowej, która jest znacznie bardziej wyeksponowana na działanie promieni słonecznych, niż ma to miejsce w przypadku elewacji północnej. Duża ilość przeszkleń odpowiednio dobranych oraz rozmieszczonych po stronie południowej, pozwala na wykorzystanie promieni słonecznych w stopniu pozwalającym na zrekompensowanie strat ciepła występujących od strony północnej. Od tej strony korzystnie jest również zamontować baterie fotowoltaiczne, pobierające promienie słoneczne i przekształcające je w energię odnawialną, wykorzystywaną między innymi do ogrzewania wody w budynku.
